Alles wat je moet weten over veiligheidsonderzoeken

Alles wat je moet weten over de VGB-onderzoeken van de AIVD en MIVD

Wanneer je een vertrouwensfunctie binnen de overheid of bepaalde bedrijven wilt vervullen, moet je vaak een Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) verkrijgen. Dit betekent dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) of de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) een veiligheidsonderzoek uitvoert om te beoordelen of jij een risico vormt voor de nationale veiligheid. In dit artikel leggen we uit welke informatie je moet aanleveren voor de verschillende niveaus van screening (A, B en C) en hoe je dit proces soepel kunt doorlopen.

Wat is een veiligheidsonderzoek?

Een veiligheidsonderzoek is een screening die wordt uitgevoerd door de AIVD of MIVD. Dit onderzoek beoordeelt of iemand betrouwbaar en integer genoeg is om een vertrouwensfunctie te bekleden. Afhankelijk van de functie en de risico’s zijn er drie niveaus van onderzoek: A, B en C. Hoe hoger het niveau, hoe dieper het onderzoek gaat.

Welke informatie moet je aanleveren?

Voor elk niveau van veiligheidsonderzoek gelden verschillende eisen. Hieronder vind je een overzicht van de benodigde documenten en informatie per niveau.

Algemene vereisten voor alle niveaus

Iedereen die een VGB aanvraagt, moet de volgende documenten aanleveren:

• Electronische Opgave Persoonlijke Gegevens (eOPG): Een door jou ingevuld en ondertekend digitaal formulier met persoonlijke gegevens, je krijgt de link hiervan door je werkgever aangeleverd.
  Meer informatie hierover:  https://www.aivd.nl/onderwerpen/veiligheidsonderzoek/wat-is-eopg-de-elektronische-opgave-persoonlijke-gegevens
• Kopie identiteitsbewijs: Een goed leesbare kopie van een geldig paspoort of identiteitskaart.
• Aanmelding Veiligheidsonderzoek (AV): Een door je werkgever ingevuld en ondertekend formulier waarmee de aanvraag voor het veiligheidsonderzoek wordt ingediend.
  
  

Onderga jij een VGB-onderzoek voor de burgerluchtvaart? Dan kan je nog niet je informatie aanleveren via de eOPG, dit gebeurt nog met een OPG wat een (papieren) document is welke je moet invullen en moet insturen, deze kan je vinden op de volgende website: https://www.aivd.nl/onderwerpen/veiligheidsonderzoek/documenten/formulieren/2023/09/12/opgave-persoonlijke-gegevens-veiligheidsonderzoek-burgerluchtvaart

Specifieke vereisten per niveau

Naast de algemene documenten verschilt de diepgang van het onderzoek per niveau:

A-niveau (meest diepgaand)

• Beoordelingsperiode: De afgelopen 10 jaar worden onderzocht.
• Onderzoek naar partner en directe familieleden: Naast jouw gegevens worden ook je partner en directe familieleden gescreend.
• Aanvullende informatie: Als je langer dan zes maanden in het buitenland hebt gewoond, moet je extra bewijsstukken aanleveren.
• Download hier de checklist voor de A-screening

B-niveau

• Beoordelingsperiode: De afgelopen 8 jaar worden onderzocht.
• Onderzoek naar partner: Alleen jouw partner wordt onderzocht, directe familieleden niet.
• Aanvullende informatie: Bij langer dan zes maanden verblijf in het buitenland moet je aanvullende gegevens verstrekken.
• Download hier de checklist voor de B-screening

C-niveau (minst diepgaand)

• Beoordelingsperiode: De afgelopen 5 jaar worden onderzocht.
• Geen partner- of familieonderzoek: Alleen jijzelf wordt onderzocht, zonder screening van je partner of directe familieleden.
• Aanvullende informatie: Ook hier geldt dat een verblijf langer dan zes maanden in het buitenland moet worden onderbouwd.
• Download hier de checklist voor de C-screening

Belangrijke aandachtspunten

• Verblijf in het buitenland: Bij langdurig verblijf in het buitenland moet je aantoonbare en verifieerbare gegevens overleggen, zoals bewijs van inschrijving, huurcontracten, werkcontracten en een Verklaring Omtrent Gedrag uit dat land. Ons advies is om deze in het begin van je VGB-onderzoek al op te vragen. In de meeste gevallen krijg je anders na 8 weken een brief van de AIVD of MIVD dat ze deze verklaring nog willen hebben, hiervoor moet je onderzoek on-hold gezet worden, omdat je nooit binnen een week deze verklaring uit het buitenland kan opvragen. Het komt hierdoor ook regelmatig voor dat je startdatum uitgesteld moet worden. 
• Aanvullende documentatie: De AIVD of MIVD kan extra documenten opvragen, zoals bankafschriften of loonstroken, indien zij dit nodig achten.
• Toestemming: Je moet schriftelijk toestemming geven voor het instellen van het veiligheidsonderzoek en eventuele herhaalonderzoeken.

Meer details over deze eisen en beoordelingscriteria kun je nalezen in de officiële publicatie in de Staatscourant of in het document beleidsregels AIVD. 

Benodigde documenten voor buitenlandse gegevens

Als je een langere periode in het buitenland hebt verbleven (meestal langer dan zes maanden), kan de AIVD of MIVD extra informatie en bewijsstukken opvragen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste documenten die vereist kunnen zijn:

1. Police Clearance Certificate (PCC) / Verklaring van Goed Gedrag (VOG) uit het betreffende land
   • Dit is een officieel document dat aantoont of je een strafblad hebt in dat land.
     
     
2. Bewijs van verblijf en inschrijving
   • Officiële documenten waaruit blijkt dat je daadwerkelijk in het buitenland hebt gewoond, zoals:
     • Inschrijfbewijs bij de gemeente (of equivalent)
     • Wooncontracten of eigendomsbewijzen
     • Nutsvoorzieningen (zoals energierekeningen) op jouw naam
       
       
3. Werk- en inkomstenbewijzen
   • Indien je in het buitenland hebt gewerkt, kunnen deze documenten worden opgevraagd:
     • Werkgeversverklaringen of referenties
     • Loonstroken of belastingaangiften
     • Werkvergunningen (indien van toepassing)
       
       
4. Bankafschriften
   • Om aan te tonen dat je daadwerkelijk in het land was en financieel actief was, kunnen bankafschriften uit de verblijfperiode worden vereist.
     
     
5. Studie- of opleidingsdocumenten
   • Indien je in het buitenland hebt gestudeerd:
     • Bewijs van inschrijving bij een onderwijsinstelling
     • Diploma’s of certificaten van voltooide studies
       
       
6. Reisdocumentatie en visumstatus
   • Indien van toepassing, kunnen deze documenten gevraagd worden:
     • Kopieën van paspoorten met stempels van in- en uitreis
     • Visum of verblijfsvergunning die geldig was tijdens je verblijf
       
       
7. Verklaringen van referenten
   • In sommige gevallen kan worden gevraagd om verklaringen van personen die jouw verblijf in het buitenland kunnen bevestigen, zoals:
     • Werkgevers
     • Verhuurders
     • Overheidsinstanties
       
       

Deze documenten zijn niet altijd allemaal vereist, maar afhankelijk van jouw specifieke situatie en het land waarin je verbleef, kan de AIVD of MIVD aanvullende bewijsstukken vragen.

Dit lijstje geeft jou wel alvast wat handvatten om te beginnen met verzamelen. Vooral informatie uit het buitenland kan nog wel eens langer duren voordat je dat allemaal bij elkaar hebt verzameld. Een VOG uit het buitenland duurt bijvoorbeeld een aantal weken langer dan in Nederland, als je hier op tijd mee begint dan hoef je geen uitstel aan te vragen voor je VGB-onderzoek. 

Meer weten?

Een veiligheidsonderzoek is een belangrijk proces voor wie een vertrouwensfunctie wil vervullen. Afhankelijk van het niveau van de screening moeten verschillende gegevens worden aangeleverd. Zorg ervoor dat je alle benodigde documenten op tijd en correct indient om vertragingen in de procedure te voorkomen. Wil je meer weten? Raadpleeg dan de websites van de AIVD of Defensie voor de meest actuele informatie.